ග්‍රීසියේ පුරාණ දේවතාවියන් !

ඉතිහාසය ගැන කතා කරද්දී ග්‍රීසිය ගැන අමතක නොවන මතක ඇති බොහෝ වටිනාකම් හදුන්වා දිය හැකියි. එවකට සාමාන්‍ය ජනයාගේ සාම්ප්‍රදායික ජීවිතය හා බැදුණු දේවත්වයේ සංකල්පය මෙහි දී විශේෂිත යි. ග්‍රීක දෙවිවරු, දෙවතාවියන් සහ ඔවුන් වටා ගෙතුණු කතා පුරාවෘත්තයන් සේ කටින් කට මෙන් ම විවිධ කලා කෘතීන් ඔස්සේ ඔවුන් ඉදිරිපත් කර ඇත.

මේ ග්‍රීසියේ පුරාණ දේවතාවියන් පිළිබඳ කෙරෙන සොයාබැලීමයි.

1. ඇතීනා

ඇතීනා පුරාණ ග්‍රීක දේවතාවියක්. ඇගේ ප්‍රඥාව, හස්ත කර්මාන්තය යුධමය හැකියාව ප්‍රසිද්ධ ය. යුධ පිටියේ රුදුරු වන ඇය සැමවිටම යුක්තිය සහ ධාර්මිකත්වය වෙනුවෙන් සටන් කරයි. ඇය අද්විතීය දේවතාවියකි. දෙවිවරු සහ මනුෂ්‍යයින් අතර ජනප්‍රිය ය. ඇගේ උපත අසාමාන්‍ය ය. ඇගේ මව මෙට්ස් ය. මෙට්ස් ගැබ්ගෙන සිටියදී සියුස් විසින් ඇය ගිලදමා ඇත. මෙට්ස් ගේ දරුවා දෙව්ලොව අධිපති වන බව අනාවැකි පළ වී තිබිණ .

ඇතීනාගේ උපත සිදුවන විට ඇගේ මව ගිල දැමූ සියුස්ට දරුණු හිසරදයක් ඇතිවී පසුව ඇතීනා එකවරම සියුස් ගේ හිසින් පැන ඇත. ඇය ඉවතට එන විට වර්ධනය ව සන්නාහයෙන් ආවරණය ව සිට ඇත. ග්‍රීසියේ මිථ්‍යා කතා තුළ ඉහළිම බලපෑමක් ඇයට ඇති බැවින් එහි ඇතෑන්ස් නගරයට ඇගේ නම එක් කර ඇත.

2. හේරා

සියල්ලන් අතර ලස්සන ම දේවතාවිය ලෙස ඇය සලකයි. ඇය විවාහයේ හා දරු ප්‍රසූතියේ දේවතාවිය ලෙස සැලකේ. හේරා යනු විශ්වයේ උත්තරීතර දෙවියන් වන සියුස්ගේ බිරිඳයි. ග්‍රීක පුරාවෘත්තයන්ට අනුව ඇය රනින් නිමවා ඇති ඇගේ සිංහාසනයේ මුදුනේ සිට අහස පාලනය කරයි.

පුරාණ උත්තරීතර දෙවියන් වන ක්‍රෝනස් ඇයව ගිල දමා ඇති අතර ඒ ඈ ඔහුව පරාජය කරනුයේ යැයි බියෙන් බව සදහන්. සියුස් පසුව පියාගේ උදරයෙන් හේරා ගළවාගෙන ඇත . සියුස් පසුව ඇගේ සුන්දරත්වය ගැන පැහැදී ඇය සමඟ ආදරෙන් බැඳී ඇත. සියුස්ගේ සහෝදරියක වූ හේරා කෙසේ හෝ සිය ආදරෙන් බැද ගැනීමට කළ උපක්‍රමයන් සාර්ථක ව පසුව දෙදෙනා අතර විවාහය සිදුවූ බව සඳහන්.

3. ආටෙමිස්

පුරාණ ග්‍රීක දෙවිවරු අතර වඩාත් ගෞරවනීය දේවතාවියකි . ඇය තරුණ ගැහැණු ළමුන්ගේ ආරක්ෂකයා ලෙස සැලකේ . ඇය දඩයම් කිරීම, සඳ, කන්‍යාභාවය, දරු ප්‍රසූතිය සහ වන සතුන්ගේ කදුකරයේ දේවතාවියයි.

ඇය ප්‍රසිද්ධියට පත් ව ඇත්තෙ ඩයනා යන රෝම නාමයෙනි. ඇය පුරාණ ග්‍රීක භාෂාවෙන් අහස සහ ගිගුරුම් සහිත දෙවියා වන සියුස්ගේ දියණිය යි. ලෙටෝ, ආටෙමිස්ගේ මව ටයිටන් දේවතාවියකි. ඇය සියුස් සාමිවරයාගේ ප්‍රියතමයා විය. සියුස් හේරා සමඟ විවාහ වී සිටියදී ම ලෙටෝ හා වූ සබදතාවයෙන් ඇපලෝ සහ ආටෙමිස් ලොව එළිය ලැබූහ.

4. ඩිමීටර්

ඩිමීටර් යනු අස්වැන්න හා ධාන්‍ය දේවතාවියයි. ඇය පුරාණ ග්‍රීසියේ ප්‍රමුඛ ටයිටන්වරුන් ලෙස සැලකෙන ක්‍රොනොස් සහ රියාගේ දියණිය යි. පළමු ඔලිම්පික් දෙවියා වුවද ඔලිම්පස් කන්දේ ප්‍රදේශයට සීමා වීම ප්‍රතික්ෂේප කරමින් ඇය වෙනස් මාවතක ගමන් ගත්තා ය. ඇය ඇයට නමස්කාර කරන සහ ඇයගෙන් යැපෙන ඇගේ බැතිමතුන්ට සමීපව ජීවත් වූ බව විශ්වාස කෙරේ .

මිනිස්සුන්ට පොහොසත් අස්වැන්නක් ලබාදීමට, ආශීර්වාද කිරීමට ඇයට බලය ඇති අතර ග්‍රීක පුරාවෘත්තයට අනුව ඇය භෝග වගා කිරීම සඳහා විවිධ සෘතු නිර්මාණය කළාය . ඇගේ දියණිය පර්සෙෆෝන් හේඩීස් විසින් පැහැරගෙන යනවිට ඇය සිටියේ අඳුරු සහ විනාශකාරී තත්ත්වයක වන අතර එහිදී ශාක විනාශ ව ඇති බව සඳහන් .

5. ඇෆ්‍රොඩයිට්

ඇෆ්‍රොඩයිට් යනු ආදරය, අලංකාරය සහ ලිංගික සතුට පිළිබඳ ඔලිම්පික් දේවතාවිය යි. ඇයට නමස්කාර කරන මිනිස්සුන්ට ඇය සිනහවෙන් ආදරය කරන අතර මහලු විය කල්දමන අතර ඇයව විශ්වාස නොකරන අන් අයට ඇය අශුද්ධ, අඳුරු, මිනිස්සුන්ගෙන් මරන්නා මිනිසුන් මරන්නා වශයෙන් හදුන්වා දී ඇත.

රෝමවරු ඇයට සිකුරු ලෙස නම් තබා ඇති අතර, පුරාණ ග්‍රීක කවියෙකු වන හෙසියොඩ්ට අනුව ඇෆ්‍රොඩයිට් උපත ලැබුවේ යුරේනස්ගේ ලිංගේන්ද්‍රියෙන් බව දක්වයි. ඇය ඉපදෙන විට ඇය විශ්වයේ සිටි ලස්සන ම කන්තාව විය. හෝමර්ට අනුව ඇය සියුස් සහ ඩියෝන්ගේ දියණිය යි.

6. රියා

රියා යනු මාතෘත්වය හා සශ්‍රීකත්වය හා සම්බන්ධ දේවතාවියකි. රියාගෙ නමෙන් අදහස් කරන්නේ පරම්පරා සහ කාලයෙහි සදාකාලික ප්‍රවාහයට සමාන පහසු ව හා ප්‍රවාහය යි. විවාහ වී සිටින්නේ කාලයෙහි ටයිටන් දෙවියා වන ක්‍රෝනස් සමඟ වන අතර ඔවුන් ස්වර්ගයේ දෙවියන් හා දේවතාවිය බවට පත්විය.

ඇය යුරේනස් හා ගයියාගේ දරුවෙකු විය. ඇය පුරාණ ග්‍රීකය පුරා එතරම් ජනප්‍රිය නොවූ නමුත් සියුස්ගේ උපන් ස්ථානය වූ ආර්කේඩියා සහ ක්‍රීට්හි බොහෝ දෙනා විසින් වන්දනාමාන කරනු ලැබුවා ය. ඇය මුල් ඔලිම්පික් ක්‍රීඩකයින් ලෙසද හඳුන්වන විශිෂ්ට දරුවන් හය දෙනෙකුගේ මවකි. ඇයව විස්තර කර ඇත්තේ ටර්ට් ඔටුන්නක් පැළඳ සිටින දේවතාවියක් ලෙස සහ ඇගේ සිංහාසනය දෙපස සිංහයින් පිරිවරා සිටින බවයි.

7. ලෙටෝ

ලෙටෝ මාතෘත්වයේ දේවතාවිය ලෙස හැඳින්වේ . ඇය වාචික බුද්ධියේ දේවතාවියක වන Pheobe සහ බුද්ධියේ දෙවියන් වන Titan Coeus ගේ දියණිය යි. ඇය ඇපලෝ සහ ආටෙමිස්ගේ මවයි.

පුරාණ ග්‍රීක පුරාවෘත්තයන්ට අනුව , ලෙටෝ ජීවත් වූයේ කොසේ දූපතේ ය. සියුස් ලෙටාගේ සුන්දරත්වයට වශී වී ඇය හා වූ සබදතාවයෙන් ඇපලෝ සහ ආටෙමිස් නිවුන් දරුවන්ට උපත දී ඇත. සියුස්ගේ බිරිඳ හේරා සියුස් ගැන කළකිරී කෝපයට පත් වූ අතර ඊර්ෂ්‍යාව නිසා ඇය ලෙටෝට දරු ප්‍රසූතිය තහනම් කළාය . ලෙටෝ බියෙන් සහ කනස්සල්ලෙන් පිරී සිටි අතර ඇය ඩෙලෝස් දූපතේ රැකවරණය ලැබූ අතර ඇගේ නිවුන් දරු උපත ඉතා ආරක්ෂාකාරිව කරන්නට ඇයට සිදු විය.

8. නෙමේසිස්

ඇය පළිගැනීමේ සහ දිව්‍ය පළිගැනීමේ දේවතාවිය යි. ඉපැරැණි ලෝක ඉතිහාසයේ ඇයගේ භූමිකාව වැදගත් ය. දේවතාවියගේ නාමයෙන් ඇඟවෙන්නේ යුතු දේ බෙදාහරින ලෙස යි. පළිගැනීමක් දෙවියන් ඉදිරියේ අහංකාර ලෙස හැසිරෙන මිනිසුන්ට නෙමේසිස් දඬුවම් පමුණුවයි. ඇගේ අනෙක් නම් රම්නුසියා සහ ඇඩ්‍රස්ටියා ය. ඇය ධර්මිෂ්ඨ කෝපය පිළිබඳ අදහස් සංකේතවත් කර ඇත.

9. හෙබේ

හේබේ යෞවනයේ දේවතාවිය හා ජීවිතයේ ප්‍රධානත ම දේ ලෙස සැලකේ. ඇය සියුස් සහ ඔහුගේ බිරිඳ හේරාගේ බාල දියණිය යි. බොහෝ විට ඇය රාජාලියෙකු ලෙස පෙනී සිටින ඇගේ පියා සමඟ දක්නට ලැබේ. රාජාලියෙකු හේබේ ඇය සමඟ තබාගෙන සිටින කුසලානයෙන් පානය කරන ආකාරය නිරූපණය කිරීමෙන් අදහස් කරන්නේ රාජාලියා තාරුණ්‍යයේ අමෘතයෙන් පුනර්ජීවනය කිරීමයි.

පුරාණ ග්‍රීක යුගයේ සහ පශ්චාත් සම්භාව්‍ය කලා යුගයේ හෙබේ ඉතා ජනප්‍රිය ය. වසර ගණනාවක් තිස්සේ ඇයව එකම සංකේත රාජාලියෙකු සහ විසිවන කෝප්පයකින් පින්තාරු කර ඇත .

10. හෙස්ටියා

හෙස්ටියා යනු නිවසේ සහ උදුනේ දේවතාවිය යි. පුරාණ ග්‍රීසියේ හෙස්ටියා ප්‍රමුඛ කාර්යයභාරයක් ඉටු කරයි. ඉතිහාසඥයින්ට අනුව ,ඇය ක්‍රෝනස් සහ රියාගෙ පළමු දරුවා විය. ඔලිම්පික් ක්‍රීඩකයින් බලයට පත් වූ විට පොසෙයිඩන් සහ ඇපලෝ යන දෙදෙනාට ම හෙස්ටියා සමඟ විවාහ වීමට අවශ්‍ය විය.

කෙසේ වෙතත්, හෙස්ටියා සදාකාලික කන්‍යාවක් ලෙස සිටීමට පොරොන්දු වූ අතර ඔවුන්ගේ යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කළේ ය. හෙස්ටියා ගෘහ ජීවිතයේ දේවතාවිය ලෙසද ජනප්‍රිය ය. එබැවින් සියලු ගෘහස්ථ සතුට හා ආශීර්වාදය හෙස්ටියාට ආරෝපණය වේ. ඇය නිවාස ඉදිකරන ආකාරය මිනිසෙකුට ඉගැන්වූ බව ස්වල්ප දෙනෙක් විශ්වාස කරති.

11. අයිලීතියා

අයිලීතියා යනු උපතේ සහ ප්‍රසව වේදනාවේ ග්‍රීක දේවතාවියයි. ඇය කන්තාවන්ට ළදරුවන් ප්‍රසූත කිරීමට සහ ක්‍රියාවලියේදී ඇති වන වේදනාවන්ට ඔරොත්තු දීමට සහාය වන බව සඳහන්. ඇය අලුත උපන් බිළිඳුන් ගැන ඉතා සැලකිලිමත් වේ. බොහෝ ගැබිණි කාන්තාවන් දරු ප්‍රසූතියේ දී මිය ගිය බැවින් ඇය බොහෝ විට හදුන්වන්නේ කාන්තාවන්ට දරු ප්‍රසූතියේ දී මරණය ගෙන එන දේවතාවිය ලෙස යි.

ග්‍රීසියේ බොහෝ ප්‍රදේශයන් හී ඇයට කැප කරන ලද සිද්ධස්ථාන රාශියක් තිබිණි . ඇය ගර්භණී කාන්තාවන් සහ ඔවුන්ගේ පවුල් අතර ඉතා වැදගත් දේවතාවියකි .

12. එරිස්

ආරවුල් සහ අසමගිය පිළිබඳ ග්‍රීක දේවතාවිය ඇයයි. ඇය අඳුරේ රාත්‍රියේ වැඩිමල් දියණිය යි. ඇය මිනිසුන් අතර භේද , රණ්ඩු සරුවල් හා ආරවුල් ඇති කරන බව සඳහන් . ග්‍රීක පුරාවෘත්තයන්ට අනුව ය ඒරස් දෙවියන්ගේ සහෝදරියක වේ.

එරිස් සාමාන්‍යයෙන් ඕපාදූප කීම හෝ මුමුණමින් සිටින බව පෙන්නුම් කරන අතර සමහර අවස්ථාවලදී ඇය සාර්ථකත්වය ළඟා කර ගැනීම සඳහා රහසිගත සහ යටි සැලසුම් සැකසීමට සම්බන්ධ වීමට ඇගේ පෙනුම වෙනස් කරන්නීය.

13. පර්සෙෆෝන්

ඇය කෘෂිකාර්මාන්තයේ සහ සශ්‍රීකත්වයේ දේවතාවිය වන අතර ඇය ඩිමීටර් දේවතාවියගේ දියණිය යි. හේඩීස් පර්සෙෆෝන් සමඟ උමතු ලෙස ආදරෙන් බැදුනු අතර ඇයව පාතාලයට පැහැරගෙන ගොස් ඇත.

ඩිමීටර් දේවතාවිය රෑ පුරා තම දියණිය සෙවීමට පටන් ගත් නමුත් ඇය සොයාගැනීමට නොහැකි වී ඇත. ශාක මැලවී යාමට පත් ව අඳුරු හා විනාශකාරී තත්ත්වයක් දක්වා යමින් පැවැතිණි . පසුව සියුස් මිනිසුන් වෙතින් වන පිළිගැනීම් අඩුවේ යැයි බියෙන් තම සොහොයුරා වූ හේඩීස් ට ඇයව නිදහස් කරන ලෙස අණ කරන ලදී. ඇය ජීවමාන ලෝකයට යාමට පෙර හේඩීස් විසින් ඇයට පාතාලයේ පළගත් දෙළුම් බීජ ලබා දුන් බව සඳහන්.

ඉෂාන්ති අමරසිංහ

වෙනත් ලිපි – ලෝකයේ ජනප්‍රියම කෝපි පාන වර්ග